Жанавурди тама гъуьрч жагъурзавай. Кьве югъ тир гишила аваз ничхир. Садлагьана патарив вак къекъвезвайди кьатIай ам тадиз нидал фена. Валарин арада чил эчIезвай вак акур жанавурди хкадарна вичин хци сарар адан туьтуьна акIурна. Гъуьрч тIуьна руфун тух хьайи жанавур ял ягъун патал тарак далу элкъуьрна чилел ярх хьана. Садлагьана адан виликай хьиз валарин арадай пешерив кIевнавай кумадай пуд цIуьрнуьгъ акъатна. ШуькIуь ванерив «диде, диде» лугьуз абур чпин хайидак къекъвезвай. Абур жанавурди тIуьр вакIан цуьрнуьгъар тир. Пешерин арадай абуруз килигзавай жанавур вичи кьур кардал пашман хьанвай. Цуьрнуьгъриз чпин дидедин леш такурай лугьуз жанавурди секиндаказ вакIан амукьаяр ялна чуьнуьхарна.

   Элкъвена хъфиз кIан хьайила адан кIвачерик са вуч ятIани галкIана. КилигайтIа - цIуьрнуьгъар! Абуруз жанавурдикай чпин дидедин ни къвезвай. Адан кIвачерал аруш жез «диде, диде» лугьуз хвешила чпин элкъвей тумар юзурзавай. «Зун куь диде туш, алат залай», - лагьана къалабулух кваз жанавурди. Ингье цуьрнуьгъри адалай гъил къачузвачир. Жанавурдин рикI акваз-акваз хъуьтуьл жезвай. «Ибур тама ялгъуз амукьайтIа маса ничхирри пад-падда», - фикирна ада. Гишинзавай цуьрнуьгъриз адавай тIуьн кIанзавай. Чара атIай жанавурди тапацрив чил къазуниз шуьмягъ тир, бебелик тир жагъуриз, цуьрнуьгъриз гузвай. Руфун тух хьайи шарагар ахвар акатна кумадиз гьахь хъувуна. Жанавур лагьайтIа, элкъвена вичин хизандин патав хъфена.

   Экуьн яралай ничхир цIуьрнуьгърин патав хтана. Абур акурла жанавурдиз гзаф хвеши хьана, цуьрнуьгъар лагьайта, гьарад санихъай адал гьавалат хьана. Гьа икI, жанавур пуд цуьрнуьгъдиз дидевал ийиз эгечIна. Юкъуз гьабурун къайгъу чугваз, йифиз вичин хизандин патав хъфидай ам. Cа тимил чIавалай жанавурдин хайибурукай сада адавай хабар кьуна: «Я вах, вун гьар юкъуз экв тахьанмаз гьиниз физва? Вуна чакай вуч чуьнуьхарзава? Хъсан тIуьнхъун авай чка гьатнава тахьуй ваз?». Жанавурди лагьайтIа, гьар гъилера гаф дегишардай. «Абуру цIуьрнуьгърикай хабар кьуртIа, са геренда недайди я», - фикирзавай ничхирди. Къарилай са къуз ничхир цIуьрнуьгърин кьилив фидайла адан гуьгъуьна кьве жанавур гьатна. Чеб таквадайвал ам яргъай вилив хвена.

   Садлагьана абуруз жанавур агатай кумадай пуд цIуьрнуьгъ акъатиз акуна. Жанавурди абур нен тийиз мез гузвай. Вилералди и кар акур жанавурар тадиз кьулухъ элкъвена. Са герендилай жанавурдин вири хизан цуьрнуьгърин кумадин патав гвай. ЧIехи жанавурди жузуна: - Вуна цIуьрнуьгъриз дидевал ийизвани? - Ваъ, вуч дидевал?! За абур якIа-чIарчIе гьатдайвал тухдалди тIуьн гузва», - лагьана табна ада. - Абур тахьайтIани яцIу я, ша исятда нен. - Исятда як тIимил ала, абурун кIарабарни шуькIуь я, акIида чи туьтуьна. - АкI ятIа са тIимил чIавар алатрай. Аку, чун галачиз немир гьа, - лагьана хъфена жанавурар. Цуьрнуьгъар кичIела зурзазвай. - КичIе жемир, гъвечIибур. Завай куьн нез женни? – лагьана жанавурди. Хвеши хьайи шарагар чпин «дидедал» алтIуш хьана.

   Гьа икI, мад са варз алатна. Жанавурар цIуьрнуьгъар нез кIанз мад санал кIват хьана. «Диде» жанавурди гила маса багьна гъана: - Ибур гзаф геж яцIу жедай вакIарикай я. СакIани якIа-чIарчIе г ь ат з а в ач . Ша чна мадни са кьадар эхи хъийин, гьрадал бегьем тике гьалтдайвал. Са гужуналди рази авуна ада жанавурар. Мад гъилера вичин тапаррин садни чIалахъ тежедайди кьатIай жанавурди хизандивай къакъатна цIуьрнуьгъарни галаз маса тамуз катин къетIна. ГьакIни авуна. Ина абуру чпиз цIийи кума туькIуьрна. Тама и хизан акур-акурди пагь атIана амукьзавай, вучиз лагьайтIа жанавурди вакIан шарагриз дидевал авун садазни акур аламат тушир.

   Йикъар-варцар алатзавай. Цуьрнуьгъар къвердавай чIехи, жанавур лагьайтIа, кьуьзуь жезвай. Адахъ виликан такьат амачир. Гила цIуьрнуьгъри ам гишила амукь тавурай лугьуз тама къуьр-кьиф кьаз гъизвай. ЦIуьрнуьгъар гила «диде» жанавурдилай чIехи хьанвай. Кумада абур са гужуналди гьатзавай. Къарилай са къуз жанавурдин рикIе вичин хизан акьуна. «Са хабар кьуна хквен», - лагьана гьатна ам рекье. Са тIимил рехъ фейидалай кьулухъ садлагьана «панхъ» авур ван гьатна тама. КичIела кис хьайи жанавурдиз им вучтин ван ятIа хъсандиз чизвай. Вич гъвечIи тирла тамуз атай гъуьрчехъанри гьахьтин ван акъудна адан буба кьейиди тир. Им тфенгдин ван тир.

   Жанавурди вич ваъ, цIуьрнуьгъар фикирзавай. «Вуч жедатIа заз хьурай, цIуьрнуьгъар адан гъиле гьат тавурай», - лагьана жанавурди гъуьрчехъандиз аквадайвал кьил валарай хкудна. Вил мичIна ахъайдалди тама мад гъилера ван гьатна. Жанавурдиз вичин чапла кIваче цIай акьурди хьиз хьана. Хер алай кIвач галчIуриз-галчIуриз жанавурди гъурчехъан цуьрнуьгъривай яргъаз, тамун муькуь патаз тухузвай. Жанавурдин ял кьунвай, рекьиз гьазур хьанвай ам. Садлагьана са нин яIтани цIугъдай ван акъатна. Элкъвена килигайла жанавурдиз цIуьрнуьгъри гьар патахъай гъуьрчехъандал вегьиз акуна.

   Пуд чIехи вакIан арада амай кас кичIела, рангар атIана пеш хьиз зурзазвай. Гъуьрчехъан гъиле авай тфенгни гадарна катна. ВакIар жанавурдин кьилел кIватI хьана. Ивиди тухузвай ам акваз вакIаривай вилин накъвар хуьз жезвачир. «Куьн мус икьван чIехи хьайиди я, зи гъвечIи цIуьрнуьгъар», - лагьана ада. Пуд йифизни пуд юкъуз цIуьрнуьгъар чпин дидедилай алатнач, кIвач сагъ жедалди адан кьилелай элкъвез хьана абур. Гьа икI, жанавурди авур хъсанвал адан вилик акъатна.