АтIугъайбур

  • Седакъет Керимова
  • 27.09.2025

   Гьахъсузвал ийидай чlуру къилихрин инсанрал дуьшуьш хьайила зи бубади хъел кваз абуруз «атlугъайбур» лугьудай. Им вучтин гаф я лагьана садра хабар кьурла, ада жаваб ганай: «Хъилен хъел квайбур». Зи мягьтелвал акурла ада хълагьнай: «Маса гафуналди, чеб чпикай кханиз масабурал гьавалат жедайбур».
   Эхь, атlугъайбур гзаф ава чахъ. Чпелай акьуллубурни викlегьбур акурла абурук рехне кутаз, масадбурун виляй вегьиз алахъдайбур. Кьегьал ксарилай чешне къачуз кlандач абуруз. Кlан хьуналди хъсан инсан виляй вегьиз жеч лугьун мумкин я куьне. Вичихъ чlехи алакьунар авай инсандикай рахшандар авун регьят кар туш эхир. Ихьтин ягьанатрин чlалахъ вуж хьурай?
   Ингье, атlугъайбуруз садни вилик фена кlандач. Хушраганди хьиз муг расна, ихьтинбур а мука гьалсузариз алахъда абур. Пехилвили вилин ахвар, рикlин кьарай атlуда абурун. Тек пехилвал авунайтlа, дерт вуч тир кьван? Гьалдарда кьегьал ксарал ламатl инсанар. Чпин чирхчирар и ягьанатрални рахшандрал чlалахъарун патал йикъа са керекул ахъайда. Сад-кьвед чlалахъариз тахьайтlа, рикl пад жеди абурун. Масад кьацlурунин, са нин ятlани дабан атlунин, кlвачикай ялунин шумудни са сирер чида атlугъайбуруз. И рекьяй зурба алакьунар ава абурухъ.
   Элди икрамзавай инсанрал герен-герен гьавалат жеда абур. «Ам вуч кас я кьван? Адахъ са гьуьрметни авач. Адалай ангье... атlади, хъсан инсан я».
Ихьтин гафар ван хьайи инсанрик сифте хъел акатда. Ахпа абурук шаклувилин гьиссери  къалабулух кутада. Эхирни чlалахъ жеда абур атlугъайбуру лагьай гафарин.
Садра зун ихьтин са дуьшуьшдин шагьид хьана. Са яшлу къелемэгьлиди маса сеняткардик рехнеяр кутаз, ам жегьил шаирдин виляй вегьизвай:
    – Сабундин каф хьиз алахьна физвайбур я ада кхьизвайбур. Вич лагьайтlа, гатун циф хьиз ацlанваз аквада, амма садра стlалар кlвахьайла гелни амукьдач. Я хва, ваз гвен гвейидалай кьулухъ никlе амукьдай самар акурд яни? Гьа самар хьиз я адан ктабар. Къене ризкьи амачир гатl я ам. Кьурс ягъанвай фу я.  Ктlай кlанчl я.
Хъел элекьзавачир рехи кхьирагдин.
– Куьне вучиз икl лугьузва? Адахъ хъсан эсерар ава эхир, - лагьана жегьилди.
Итимдик хъел акатна:
 – Вун къацузма гьеле, вавай хъсандни писди чара ийиз жезвач...
Гьа икl, гатада садбуру чпелай вилик физвайбурун хъен. Акьван гатада хьи, эхирни садбур чlалахъарда чпин.
Садра аламатдин са кардал дуьшуьш хьана зун. Са кайваниди сейли алимдин хъен гатазвай:
– Адаз чидай затlни авайди туш. Масадбурун гьисабдай вилик фенвайди я ам.
Кlвале ацукьна аялар хуьнилай гъейри затlни тийижир кайваниди тlвар-ван авай профессордикай ийизвай ягьанатди чандик цlай кутунай зи:
– Адан са куьнайни кьил акъатзавачирди ваз гьинай чида? Вунни математик я тахьуй?
– Тахьуй ман зун математик. Зи итимди 20 йис я адахъ галаз санал кlвалахиз. Амма къедалди илимдин гъвечlи кlвалахдар яз ама а кесиб. Вичихъ архаяр хьанайтlа, адани фадлай диссертация хуьдай.
– Ви итимдиз манийвал ийизвайди вуж я?
– Пул авач эй, адахъ, пул!
    Заз а математикар кьведни хъсандиз чизвай. Кьведни са хуьряй, кесиб хизанрай акъатнавайбур тир. Сад - и папан гъуьл кар алакь тийидай кас тир, муькуьдан алакьунри вири институт гьейранарнавай. Ятlани а кайваниди машгьур алимдикай акьван рахшандар ийизвай хьи, ам чизвайбуру къвердавай адал шак гъизвай. Гьа ихьтин гьунар ава атlугъайбурухъ. Цlай галачиз куда атlугъайбуру. Салан эчlелри хьиз, къенибурал вегьез, чlурубуруз рехъ ахъайда абуру. Гьа идалди дамахда атlугъайбуру. Гьавиляй агудна виже къведач, негьна кlанда абур.
 

Популярные статьи

ЯРАН СУВАР – ПРАЗДНИК ВЕСНЫ

  • Седагет Керимова
  • 14.03.2023

Лезгины

  • Седагет Керимова, Музаффар Меликмамедов
  • 27.01.2023