Вичин тIвар вири дуьньядиз сейли хьанвай СтIал Сулейманахъ галаз алакъалу агьвалатар гзаф ава. Абурукай са кьадарбур хъуьруьнар квай кьисайриз элкъвенва. Агъадихъ чна ихьтин са шумуд кьиса гузва.

                                                                                                              РикI ягъада

Садра Сулейманаз дуьзенавал квай къуншидин гададихъ галаз санал кудай кIарасар гъиз кIан хьана. Тамуз агакьайла ам са кIанчIунал ацукьна, пIапIрус ацIурна, адак цIай кяна гум акъудиз хиялриз фена. Нисреддина лагьайтIа, арабадиз кIарасар ялиз гатIунна. Гадади гьар гъилера кIарасар ялдайла яшлу шаирдиз гьуьрмет къалуриз салам гуз хьана:

– Саламалейкум, Сулейман халу! Сулейманани жаваб гузвай:

– Алейкумсалам, хтул! Гадади датIана кIарасар ялиз, гьа са къайдада тикрарзавай:

– Саламалейкум, Сулейман халу! Эхирни гадади мад гъилера кIарасар ялна салам гайила Сулеймана адаз лагьана:

– Хтул, заз чиз, чи пар бегьем хьанва.

– Ваъ! – лагьана Нисреддина дуьзенадаказ.

– Араба ацIуз пара ама.

– Вучиз? – жузуна Сулеймана.

– Вуна ялай кIарасрини гайи саламри араба артухни алаз ацIурнава. Регъуь хьайи Нисреддина са гафни лагьанач.

– Аку! – лагьана Сулеймана.

– Гьар са шей кьадардив хьайила хъсан я. Пара тIуьрла виртIедини рикI ягъада.

За гьикI хуьзва?

Муькъуьн кьиле акъвазна хуьруьнбурухъ галаз ихтилатзавай Сулеймана вичин къаридин рехъ хуьзвай. Адан кайвани тенбек къачун патал базардиз фенвай. Ингье ам хквезвачир.

– Яраб къари вучиз геж хьанатIа? – лагьана Сулейман ам жагъуриз алахъна.

Са герендилай адаз вичин къари базарда са итимдихъ галаз кикIиз акуна. Итимди хъел кваз лугьузвай: – Гьайиф хьи, вун дишегьли я. ТахьайтIа зун вахъ галаз масакIа рахадай. Садлагьана шаир акур итимди адаз лагьана:

– Я Сулейман, Аллагьдин хатурдай и дишегьлидиз акьул це. Ам зи чандилай алуд.

– Куь арада вуч хьанва хьи? – жузуна Сулеймана.

– Дуьшуьшдай адан шалдин цIилер зи валчагъдин дуьгмедал аруш хьана. Гьа идалди заз адавай ван тахьай гафар хьанач. Завай мад сабур хуьз хъижезмач.

– Яб це, дуст! – лагьана хъуьрена Сулеймана.

– Са куьруь вахтунда вавай сабур хуьз хьаначтIа, бес къанни цIуд йисуз адахъ галаз санал яшамиш жезвай за гьикI хуьзва?

Кьуьзуьбурун кIвалах

Садра Сулейман вичин кьуьзуь дустарихъ галаз кимел ацукьнавай. ГьикI ятIани абуруз багъдиз фена тутар нез кIан хьана. Сулейманан къунши Байрамбега хвеши яз лагьана:

– АкI ятIа, чна тараз акьахна тутар юзурдай са гада аял жагъурна кIанда. Тараз акьахун чун хьтин кьуьзуьбурун кIвалах туш.

– Вучиз? – лагьана Сулеймана.

– Тутар нез кIанзаватIа, зегьмет чIугуна тараз акьах.

– Вуна вуч лугьузвайди я, Сулейман? Чакай сад тарай аватна набут хьайитIа ва я Аллагьди яргъазрай, кьейитIа, инсанри вуч лугьурай? Русвагь жеда чун.

– Чакай сад тарай аватна кьейитIа, ам кучукда, – лагьана Сулеймана.

– Аллагьдиз шукур, чун тIимил яшамиш хьанвач. Чун тахсиркар яз гада аял кьейитIа вучда? Чна жемятдиз вуч жаваб гуда? Эхирни кьуьзуьбур къарагъна багъдиз фена. Агъа хилерал тутар аламачиз акурла садазни тараз акьахиз кIан хьанач.

– Байрамбег, – лагьана Сулеймана.

– Ваз Узейир чидайни?

– Ваъ, чидачир.

– Заз ам хъсандиз чидай. Гила вуна зун валай яшлу тирди хиве кьазвани?

– Кьазва, – лагьана Байрамбега.

– Бес гила жегьилри яшлубуруз гьуьрмет хъийизмачни?

– Ам вуч лагьай гаф я, гьелбетда гьуьрметзава.

– АкI ятIа, стха, мад вун инал алаз зун тараз гьикI акьахин? Лугьудай гаф жагъун тавур Байрамбега тараз акьахна тутар юзурна, муькьубуруни тухдалди тIуьна. КIвализ хкведай рекье Сулеймана амалдарвилелди жузуна:

– Къунши, вуна тараз акьахун кьуьзубурун кIвалах туш лагьанайни?